alexiouarchitects: Δημήτρης Φατούρος

Δημήτρης Φατούρος

(1928 - ……)

Ο Δημήτρης Α. Φατούρος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928 και σπούδασε αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, από όπου και αποφοίτησε το 1952. Εκεί υπήρξε μαθητής αρχικά και συνομιλητής στη συνέχεια δασκάλων όπως ο Δημήτρης Πικιώνης και ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ενώ από εκεί ξεκίνησε και το εκπαιδευτικό του έργο ως επιμελητής, το οποίο βέβαια άνθισε στη Θεσσαλονίκη(1959-1996), όπου διετέλεσε και πρύτανης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου(1983-1988). Παράλληλα από το 1996 είναι ομότιμος καθηγητής, Visiting Fellow, στο Πανεπιστήμιο Yale, ενώ έχει διδάξει και δώσει διαλέξεις και σε πολλά άλλα πανεπιστήμια της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Το ενδιαφέρον του και η ενασχόλησή του με την αρχιτεκτονική εκδηλώνονται και από τη συμμετοχή του σε πολλές σημαντικές διοικητικές θέσεις, όπως αυτές του προέδρου του Πανελλήνιου Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (1973-1974) και (1974-1975), του προέδρου στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (1981-1991), του προέδρου Δ.Σ. του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης από το 1998 και του προέδρου Δ.Σ. του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας από το 2001. Επιπλέον έχει διατελέσει γενικός διευθυντής Ανώτατης Εκπαίδευσης του ΥΠΕΠΘ (Σεπτέμβριος-Νοέμβριος 1974) υπουργός Παιδείας (1993-1994), Πρόεδρος Δ.Σ της "Εγνατία Οδός Α.Ε" από το 1995 (Σεπτ.) και πρόεδρος από το 1988 μέχρι το 1990 της Επιτροπής Πολιτισμού της τότε EOK των εννέα κρατών μελών.

Έργο

Συγγραφικό Έργο

Ο Δημήτρης Φατούρος έχει σχεδιάσει μερικά από τα σημαντικότερα κτίρια που αντανακλούν το ένα ή τα πολλά πρόσωπα που αναζητούσε η σύγχρονη Ελλάδα. Επιπλέον έχει ζωγραφίσει, έχει σχεδιάσει και έχει γράψει νηφάλια αλλά και μαχητικά κείμενα, εκφράζοντας τις απόψεις του για το σήμερα και το αύριο του τόπου. Στο πλούσιο συγγραφικό του έργο, ο Φατούρος κατέγραψε με ιδιαίτερη οξύνοια, και για περισσότερο από μισόν αιώνα, την πολιτισμική πορεία της μεταπολεμικής κοινωνίας διεθνώς, κυρίως μέσα από το πρίσμα της τέχνης και της αρχιτεκτονικής. Οι απόψεις του για την αρχιτεκτονική και την αναγκαιότητά της διατυπώνονται στo πλήθος των βιβλίων που έχει γράψει, όπως:

(2009) 2009: Ίχνη μετάβασης, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2008) Ίχνος χρόνου, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2007) Ένα συντακτικό της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, Επίκεντρο

(2007) Η επιμονή της αρχιτεκτονικής, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2005) Μαθήματα συστηματικής θεωρίας της αρχιτεκτονικής, Επίκεντρο

(1995) Ένα συντακτικό της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, Παρατηρητής

(1994) Δημόσιο ημερολόγιο, Εκδόσεις Καστανιώτη

(1993) Θεσσαλονίκη, επιβίωση ή μεγάλη πόλη, Παρατηρητής

(1989) Γραπτά αρχιτεκτονικής, Εκδόσεις Καστανιώτη

(1979) Οργάνωση του χώρου και γεωμετρική οργάνωση, Παρατηρητής

Μαθήματα συστηματικής θεωρίας της αρχιτεκτονικής, Παρατηρητής

Αρχιτεκτονικό Έργο

Όσον αφορά στο αρχιτεκτονικό του έργο, η συμβολή του στη διαμόρφωση της εικόνας της νεότερης ελληνικής αρχιτεκτονικής είναι αδιαμφισβήτητη. Στα περισσότερα από τα 150 έργα του, διακρίνονται οι σταθερές αρχές του σχεδιασμού του προς μία σύγχρονη αρχιτεκτονική πάντοτε όμως σύμφωνη με τη λογική του ελληνικού τοπίου, χωρίς να υποπέσει σε φαινόμενα «παραδοσιολαγνείας» και φτηνού καταναλωτισμού. Χαρακτηριστικά των συνθέσεών του, που προδίδουν τους προβληματισμούς του είναι η κυριαρχία της μικρής κλίμακας και της καθαρής μορφής, με έμφαση στον τρόπο που ο άνθρωπος βιώνει το χώρο, επεξεργαζόμενος με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την αντιμετώπιση των ενδιάμεσων ορίων και το αίσθημα της έκπληξης. Τα στοιχεία αυτά κάνουν την αρχιτεκτονική του σύμφωνη με το έργο αρχιτεκτόνων όπως ο Oύτζον, ο Tαντάο Άντο, ο Άρης Kωνσταντινίδης, ο Aλβάρο Σίζα, ο Άλντο Bαν Έικ και ο Τζιανκάρλο ντε Κάρλο. Έχει σχεδιάσει δημόσια κτήρια, όπως η Εθνική Πινακοθήκη, τα τρία μουσεία του Πολύγυρου (1970), των Φιλίππων (1961) και της Kαβάλας (1963-1964), το Κολυμβητήριο Πειραιά (1959), τα τέσσερα μεγάλα ανάγλυφα μπετόν (2,00Χ3,00) στην ισόγεια ανοικτή συνδετήρια στοά του Πολυτεχνείου του Α.Π.Θ. (1959), το περίπτερο των ¨Οίνων Σάμου¨ στη Δ.Ε.Θ. (1960) το Περίπτερο των 3Δ της Υφαντουργίας Δημητριάδη στη Δ.Ε.Θ. (1961), το Σχολικό Συγκρότημα στο Λαγκαδά (με Β. Γιαννάκη 1964-1967), το εργοστάσιο Καζάζη στη Θέρμη (με Β. Γιαννάκη 1976) καθώς και το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου (με Γ. Μπαξεβάνη, Γ. Παναγιωτίδη, Κ. Πασιά, 1980-1985), δίνοντας έμφαση στην ανάδειξη του δημόσιου χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής. Οι αρχές του σχεδιασμού του γίνονται πιο εμφανής όταν πειραματίζεται σε προγράμματα κατοικιών, όπως αυτά της Αίγινας (1996-1997), του Μαρκόπουλου (1994) ή του Πανοράματος (οικία Καζάζη 1963-1964).